Optymalizacja poziomu zapasów

Prowadzenie działalności gospodarczej przez przedsiębiorstwa produkcyjne wymaga posiadania odpowiedniej ilości zapasów surowców i materiałów niezbędnych do produkcji. Poziom ten powinien z jednej strony zapewniać ciąg­łość procesu produkcji i sprzedaży, jednak z drugiej strony nie powinien generować zbyt wysokich kosztów utrzymania zapasów.

Poziom zapasów jest zmienny w czasie. Rośnie on skokowo w momencie realizacji zamówienia, natomiast maleje w toku zużycia zapasów do procesu produkcji. Nieprzekraczalny dolny poziom zapasów to tzw. bufor bezpieczeństwa, czyli poziom, przy którym powinna zostać zrealizowana dostawa. Bufor bezpieczeństwa stanowi zabezpieczenie na wypadek nieprzewidzianych opóźnień w dostawie i zapewnia w tym czasie utrzymanie procesu produkcji. Powyżej buforu bezpieczeństwa znajduje się punkt złożenia zamówienia. Jest to taki poziom zapasów, przy którym w przewidywanym czasie od złożenia do realizacji zamówienia poziom zapasów nie obniży się poniżej buforu bezpieczeństwa.

Koszty związane z zapasami można podzielić na dwie grupy:

1) koszty utrzymania zapasów, które są wprost proporcjonalne do wielkości zapasów, np. koszty ubezpieczenia zapasów, koszty przechowywania w magazynie, koszty z tytułu zniszczeń i utraty wartości rynkowej, a także koszty alternatywne utraconych możliwości, koszty zamrożonego kapitału;