• Tematy:
• komentarze ekspertów,
• książki INFORLEX,
• obowiązki płatnika,
• okres wyczekiwania,
• podstawa wymiaru zasiłków,
• pracownik,
• umowa zlecenia,
• wynagrodzenie chorobowe,
• wynagrodzenie minimalne,
• zasiłek chorobowy,
• zasiłek macierzyński,
• zasiłek opiekuńczy

Ustalanie podstawy wymiaru zasiłków - pytania i odpowiedzi

Wstęp

Płatnicy zasiłków (np. pracodawcy lub zleceniodawcy) mają obowiązek prawidłowego ustalania podstawy wymiaru świadczeń chorobowych. Świadczeniem chorobowym jest zarówno wynagrodzenie chorobowe, jak i zasiłki z ubezpieczenia chorobowego, tj. zasiłki chorobowy, macierzyński, opiekuńczy, a także zasiłek wyrównawczy i świadczenie rehabilitacyjne.

W praktyce płatnicy zasiłków mają wiele problemów z ustalaniem podstawy zasiłkowej. Na wysokość tej podstawy mają wpływ regularnie wypłacane składniki wynagrodzenia (np. wynagrodzenie zasadnicze), jak również składniki dodatkowe (premie, nagrody). Mają one znaczenie dla naliczania zasiłków, jeżeli stanowią podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe i nie przysługują za okres trwania absencji chorobowych. Kolejną trudnością jest ustalenie podstawy zasiłkowej w przypadku przekroczenia 30-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku kalendarzowym. Jeżeli przekroczenie nastąpiło w miesiącu, z którego wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku, to do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku należy zastosować średni wskaźnik potrąconych składek za ten miesiąc. Jednak zasada ta nie dotyczy osób niebędących pracownikami (np. zleceniobiorców).

Dlatego warto przypomnieć, że podstawę wymiaru zasiłku dla zleceniobiorców ustala się inaczej niż dla pracowników. Istnieje jednak kilka wspólnych zasad ustalania podstawy zasiłkowej dla pracowników i zleceniobiorców. Jest to np. długość okresu, z którego ustalany jest przychód do podstawy zasiłkowej wynoszący 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym wystąpiła niezdolność do pracy. Nie ustala się także nowej podstawy zasiłkowej w przypadku, gdy przerwa między okresami pobierania zasiłków nie przekroczyła 3 miesięcy kalendarzowych. Inny natomiast jest okres wyczekiwania na prawo do zasiłku z ubezpieczenia społecznego. Dla pracownika wynosi on 30 dni, a dla zleceniobiorcy - 90 dni. W większości przypadków nie stosuje się także uzupełniania podstawy zasiłkowej dla zleceniobiorców (tak jak to ma miejsce w przypadku pracowników). Oznacza to, że przychód zleceniobiorcy co do zasady jest przyjmowany w kwocie faktycznie wypłaconej.

W niniejszej publikacji znajdą Państwo zasady prawidłowego ustalania podstawy wymiaru zasiłku zarówno dla pracowników, jak i zleceniobiorców. Jest to bardzo ważne, gdyż błędne ustalenie podstawy zasiłkowej ma dalsze konsekwencje. W przypadku jej zaniżenia płatnik zasiłków jest narażony na dopłatę ubezpieczonemu świadczenia chorobowego wraz z odsetkami. Natomiast jej zawyżenie skutkuje zwrotem nienależnego świadczenia z odsetkami do ZUS. W obu przypadkach płatnik zasiłków (pracodawca lub zleceniodawca) ma obowiązek skorygowania i wysłania do ZUS dokumentów rozliczeniowych. Korektę należy sporządzić za miesiąc, w którym świadczenie chorobowe zostało wypłacone w zaniżonej bądź zawyżonej wysokości.