Uchwała SN z dnia 6 lutego 1997 r., sygn. I KZP 35/96

Przewidziany w art. 211 § 2 kpk, obowiązek określenia w postanowieniu o zastosowaniu tymczasowego aresztowania terminu, do którego ma ono trwać, odnosi się również do sytuacji, gdy postanowienie takie zostaje wydane przez sąd w postępowaniu jurysdykcyjnym do czasu wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji.

Sąd Najwyższy w sprawie Artura Michała S., po rozpoznaniu przekazanego na podstawie art. 390 § 1 kpk przez Sąd Wojewódzki w Zamościu, postanowieniem z dnia 19 listopada 1996 r., zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

„Czy zawarty w art. 211 § 2 kpk wymóg określenia w postanowieniu o zastosowaniu tymczasowego aresztowania terminu, do którego ma trwać aresztowanie – dotyczy również postępowania karnego toczącego się przed sądem po wniesieniu aktu oskarżenia?”

– uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

Uzasadnienie

Jak wynika z uzasadnienia postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Zamościu, który wystąpił do Sądu Najwyższego z przedstawionym na wstępie pytaniem prawnym, wątpliwości tego sądu wynikają stąd, że w obowiązującym przed dniem 3 sierpnia 1996 r. stanie prawnym nakaz określenia terminu, do którego ma trwać tymczasowe aresztowanie, dotyczył wyłącznie postanowienia prokuratora, a więc odnosił się do postanowień wydanych w postępowaniu przygotowawczym, zmiana zaś wprowadzona od dnia 4 sierpnia 1996 r. polega na pominięciu w treści art. 211 § 2 kpk słowa „prokuratura”, co nie musi – zdaniem tego sądu – oznaczać, iż wolą ustawodawcy było wprowadzenie tego obowiązku także w postępowaniu jurysdykcyjnym, lecz może być również konsekwencją przekazania w ogóle stosowania tymczasowego aresztowania w gestię sądu. Ponadto gdyby przyjąć, że obowiązek oznaczania terminu, do którego ma trwa tymczasowe aresztowanie, miałby odnosić się także do zastosowania tego środka w postępowaniu jurysdykcyjnym, to po pierwsze, konsekwentnie musiałby on być oznaczony także wówczas, gdy postanowienie takie zapadłoby dopiero po wydaniu wyroku przez sąd pierwszej instancji, co – zdaniem Sądu Wojewódzkiego – byłoby trudne do określenia, gdyż sąd pierwszej instancji nie może przecież przewidzieć, kiedy zapadnie wyrok drugiej instancji, a po wtóre, trzeba byłoby przyjąć, że w wypadku, gdyby zachodziła konieczność przedłużenia okresu, na który zastosowano tymczasowe aresztowanie, to i tak sądem właściwym byłby zawsze sąd właściwy do rozpoznania sprawy (a nie inny, wyższy sąd).

Z drugiej strony Sąd Wojewódzki dostrzega jednak, że z treści art. 211 § 2 kpk nie wynika, by obowiązek określenia terminu tymczasowego aresztowania ograniczał się do postępowania przygotowawczego, a nie dotyczył zastosowania tego środka w postępowaniu jurysdykcyjnym.